Bescherming en herbestemming van cultuurhistorisch erfgoed

Bescherming van cultuurhistorisch erfgoed maakt deel uit van het dagelijkse werk en wordt doorlopend vormgegeven door vergunningverlening en kennisoverdracht, het leveren van bijdragen aan bestemmingsplannen en deelname in projectgroepen ter voorbereiding op de Omgevingswet. In die projectgroepen is erfgoed/het Arnhemse historische DNA (als input voor de Omgevingsvisie) als mede kwaliteitsbepalend bij ruimtelijke ontwikkelingen gepositioneerd. Herbestemmingen worden eveneens afgewogen binnen het kader van de vergunningverlening, met oog voor kansen die deze kunnen bieden. In de monumentenzorg is grote aandacht voor verduurzaming. Hierbij is het van belang duurzaamheidsmaatregelen te treffen zonder dat cultuurhistorische waarden wezenlijk worden aangetast. Hiervoor wordt landelijk kennis ingewonnen en worden adviezen verstrekt. Bovendien zal het komende jaar verder worden gewerkt aan een beleidskader voor verduurzaming van cultuurhistorisch erfgoed. Andere speerpunten zijn het opstellen van een kerkenvisie en het in kaart brengen van gebieden waar erfgoedwaarden nog niet voldoende in beeld zijn, maar waar mogelijk wel beschermingsvraagstukken spelen. Toetsingskaders voor de archeologie van de Tweede Wereldoorlog zijn gereed en worden voorgelegd voor bestuurlijke afstemming.

Als voorbeelden van bescherming en herbestemming dienen:

• de Eusebiuskerk waarvan de restauratie na 13 jaar is afgerond.
• de cultuurhistorische inventarisatie van potentiële monumenten in Elden.
• het Paleis van Justitie waarvan de zittingzalen zijn gerestaureerd en geupdated.
• er is een start gemaakt met betrekking tot monumenten en verduurzamingsopgaven, ook beleidsmatig. Als actueel voorbeeld dient de Geitenkamp.
• de herbestemming van monumentale kantoren tot woongebouwen.
• het opstellen van de Kerkenvisie waarmee is begonnen.
• advisering met betrekking tot de planontwikkeling van de Koepelkerk.

Bescherming en herbestemming maken deel uit van het dagelijkse werk en betreffen naast de genoemde projecten ook andere (kleinere) voorbeelden.

Het beschermen en herbestemmen van cultuurhistorisch erfgoed betreft doorlopend werk. Noemenswaardig zijn:

• De plaatsingsprocedure voor 16 gemeentelijke monumenten in Elden die in september 2022 is gestart.
• Het opstellen van een visie op Religieus Erfgoed. In 2022 heeft een uitgebreide inventarisatie plaatsgevonden. Alle 42 gebedshuizen zijn onderworpen aan een cultuurhistorisch onderzoek. Eigenaren zijn geconsulteerd via een interview of enquête. Daarnaast hebben er verschillende bijeenkomsten plaatsgevonden. De inventarisatiefase Toekomstverkenning Religieus Erfgoed is afgerond. In 2023 wordt de toekomstverkenning uitgewerkt tot een actieplan.
• Het versnellen en versoepelen van verduurzaming van erfgoed. Begin 2022 is een startnotitie vastgesteld over dit onderwerp. Conform deze startnotitie hebben met de verschillende doelgroepen (soorten eigenaren) bijeenkomsten plaatsgevonden waarbij kansen/ knelpunten/ uitdagingen zijn opgehaald. Naar aanleiding hiervan is in het najaar van 2022 een actieplan opgesteld en is budget vrijgemaakt voor de uitvoering van het actieplan in 2023. Vanwege de urgentie is in de tweede helft van 2022 al één van de acties opgestart: een pilot voor de toepassing van zonnepanelen in het zicht op rode daken.
• Er is gestart met het laten ontwikkelen van een nieuwe cultuurhistorische waardenkaart; de gereedgekomen nieuwe archeologische verwachtingskaart gaat hier een onderdeel van uitmaken. De kaartbeelden tonen het in Arnhem aanwezige erfgoed in al zijn facetten, zowel ondergronds als bovengronds.